Kap. V. Byggverk m.m., avkjørsle, gjerde og
grind.
§ 29. Langs offentleg veg skal det vere byggegrenser fastsette med heimel i denne
lova, dersom ikkje anna følgjer av reguleringsplan etter plan- og bygningslova.
Byggegrensene skal ta vare på dei krava som ein må ha til vegsystemet og til trafikken
og til miljøet på eigedom som grenser opp til vegen og medverke til å ta vare på
miljøomsyn og andre samfunnsomsyn.
Byggegrensene skal gå i ein avstand på
50 meter frå riksveg og 15 meter frå fylkesveg eller kommunal veg. For gang- og
sykkelveg er avstanden 15 meter (anten vegen er riksveg, fylkesveg eller kommunal veg).
Føresegnene i dette leddet gjeld dersom ikkje anna følgjer av føresegnene i tredje og
fjerde ledd. Avstanden skal reknast frå midtlina i høvevis kjørebana, eller gang- og
sykkelvegen. Har vegen åtskilde kjørebaner, eller er det tvil om kva som bør reknast
for midtline, avgjer vegstyremakta kva line avstanden skal reknast frå.
Departementet kan for særskilt fastsette
riksvegstrekningar sette større eller mindre avstand enn den som er nemnt i andre ledd,
likevel ikkje større enn 100 meter. For fylkesveg kan fylkeskommunen for særskilt
fastsette strekningar sette ein større avstand enn den som er nemnt i andre ledd, likevel
ikkje større enn 50 meter.
Ved kryss i plan mellom
1) offentlege vegar,
2) offentlege vegar og andre vegar som er opne
for allmen ferdsle,
3) offentlege vegar og jernbane eller sporveg,
skal byggegrensa følgje den rette lina mellom punkt på midtlina åt vegane (jernbana,
sporvegen) 60 meter frå skjeringspunktet åt midtlinene ved kryss med riksveg og 40 meter
frå skjeringspunktet ved andre kryss. I særskilde høve kan vegstyremakta fastsette ei
anna byggegrense for det einskilde krysset. Høyrer dei kryssande vegane ikkje under same
vegstyremakt, tar den høgste av desse styremaktene avgjerd i saka.
Før det blir tatt avgjerd etter tredje
eller fjerde ledd, skal vedkomande kommune få høve til å seie si meining. Eigarane av
dei eigedomar som vedtaket får verknad for, skal gis skriftlig melding om avgjerda.
Dei avstandane som er oppgitt i denne
paragrafen, skal målast vassrett og i rett line.
Endra med lover 14 juni 1985 nr. 77, 1 mars 1996 nr.
11 (i kraft hhv. 1 april 1996 og 1 juli 1996), 7 april 2000 nr. 21 (i kraft 1 mai 2000
etter res. 7 april 2000 nr. 318). § 30.
Byggverk, her òg laus kiosk, opplag eller anna større innretning må ikkje utan
særskilt løyve plasserast innafor byggegrenser som er fastsette i eller med heimel i §
29.
Føresegnene i første ledd skal gjelde
tilsvarande for vareramper, murar og liknande innretningar, for utsprengde og utgravne rom
og for nettstasjonar og andre byggverk m.v. i tilknyting til leidningar som nemnde i §
32. Det same gjeld for gjerde som kan hindre fri sikt, dersom ikkje anna følgjer av §§
44 flg. Løyve etter første ledd
gir vegkontoret for riksvegar og fylkesvegar, og kommunen for kommunale vegar.
Etter nærare føresegner som vegstyremaktene
fastsett, kan skogsvirke plasserast ved offentlig veg. Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft hhv. 1 april 1996 og 1 juli 1996).
§ 30a.Erstatning på grunn av byggegrenser
fastsette i eller i medhald av § 29, jfr. § 30, kan bortsett frå i ekspropriasjonssak
berre krevjast av den som har søkt om løyve etter § 30 og som, etter at han har fått
avslag, har klaga saka inn for høgre styremakt og har fått klageavgjerda mot seg. Kravet
vert forelda eit år etter at vedkommande har fått melding om avgjerda eller er blitt
kjent med eller burde ha gjort seg kjent med henne.
Første leden gjeld tilsvarande for krav
om erstatning for forbod fastsette i eller i medhald av føresegnene i §§ 32-35.
Føyd til med lov 21 mai 1967 nr. 4.
§ 31. Tre, busker og annen plantevekst innafor
byggegrenser som er fastsette i eller med heimel i § 29, kan påbydast borttatt eller
skorne ned i den mon det blir funne naudsynt av omsyn til ferdsla eller vegvedlikehaldet.
Eigar eller rettshavar har krav på vederlag
etter skjønn for skade og ulempe som er ei følgje av påbodet, og for utgifter med
borttaking eller nedskjering.
Vil eigaren eller rettshavaren ikkje
etterkome påbodet i første ledd innan den fristen som er fastsett i påbodet eller
seinare, kan vegstyremakta syte for at arbeidet blir gjort. I så fall skal eigaren eller
rettshavaren ha vederlag etter skjønn for skade og ulempe.
Er det i tide gitt skriftlig melding om at det
ikkje er tillate å plante slike vekstar, har eigaren eller rettshavaren ikkje krav på
vederlag.
Påbod etter første ledd gir vegkontoret for riksvegar og fylkesvegar, og kommunen
for kommunale vegar.
Endra med lover 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft 1 april
1996), 7 april 2000 nr. 21 (i kraft 1 mai 2000 etter res. 7 april 2000 nr. 318).
§ 32. Elektrisk eller annen kraftleidning,
telegraf- eller telefonleidning, vass-, kloakk- eller annen leidning eller renne av alle
slag, løypestreng, taubane eller privat skinnegang eller feste for leidning m.m. som
nemnt, må ikkje utan særskilt løyve leggast over, under, langs eller nærare offentlig
veg enn 3 meter frå vegkant, målt vassrett. Dersom omsynet til trygg ferdsel,
vegvedlikehaldet eller moglig seinare utbetring av vegen tilseier det, kan vegstyremakta
for særskilt fastsatte strekningar sette ein større avstand, men ikkje større enn til
byggegrensa for vedkomande veg. Desse reglane gjeld også dersom det i anna lov er gitt
høve til å føre leidning eller renne over, under eller langs eigedomsområdet for
offentlig veg.
Løyve etter første ledd gir vegkontoret
for riksvegar og fylkesvegar, og kommunen for kommunale vegar.
Departementet gir nærare føresegner om utgiftsdeling og sakshandsaming i samband med
løyve etter denne paragrafen og § 30.
Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft hhv. 1
april 1996 og 1 juli 1996).
§ 34. Når byggverk eller anna innretning
som nemnt i §§ 30 eller 32 heilt eller delvis ligg eller er plassert i strid med denne
lova eller med føresegner gitt med heimel i lova, må byggverket eller innretninga ikkje
utan særskilt løyve på nokon måte endrast slik at byggverket eller innretninga vert
meir i strid med lova. Byggverket eller innretninga må heller ikkje utan slikt løyve
takast i bruk til vesentlig anna føremål enn før.
Løyve etter første ledd gir vegkontoret for
riksvegar og fylkesvegar, og kommunen for kommunale vegar.
Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft 1 april
1996).
§ 36. Blir byggverk eller anna innretning
som nemnt i §§ 30 eller 32 plassert eller endra i strid med det som er fastsatt i eller
med heimel i denne lova, kan innretninga takast bort, flyttast eller endrast. Den
ansvarlege lyt då bere kostnaden, dersom han ikkje sjølv syte for å ta bort, flytte
eller endre innretninga innan ein fastsett frist.
Vegkontoret tar avgjerd etter første ledd for riksvegar og fylkesvegar, og kommunen
tar slik avgjerd for kommunale vegar.
Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft hhv. 1
april 1996 og 1 juli 1996).
§ 40. Avkjørsle frå offentleg veg må
berre byggast eller nyttast etter reguleringsplan etter plan- og bygningslova.
Ligg det ikkje føre nokon reguleringsplan som
nemnd, eller planen ikkje omfattar avkjørsle må avkjørsle frå riksveg eller fylkesveg
ikkje byggast eller nyttast utan løyve frå vegkontoret og avkjørsle frå kommunal veg
ikkje byggast eller nyttast utan løyve frå kommunen. Fylkesmannen er klageinstans i
avkjørslesaker for riksvegar.
Vegkontoret kan krevje at avkjørsle frå riksveg eller fylkesveg skal byggast etter
ein plan det godkjenner. Kommunen kan krevje at avkjørsle frå kommunal veg skal byggast
etter ein plan den godkjenner.
Er arbeidet med avkjørsla ikkje sett
i gang innan 3 år etter at løyve er gitt, fell løyvet bort.
Endra med lover 29 mai 1981 nr. 39, 14 juni 1985 nr.
77, 31 aug 1990 nr. 55, 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft hhv. 1 april 1996 og 1 juli 1996), 7
april 2000 nr. 21 (i kraft 1 mai 2000 etter res. 7 april 2000 nr. 318).
§ 41. Vegkontoret kan påby avkjørsle frå
riksveg eller fylkesveg flytt eller endra, eller avgrense bruken eller nekte bruken av
slik avkjørsle.
Kommunen kan ta avgjerd etter første ledd for
kommunale vegar.
Naudsynte utgifter til flytting
eller endring av lovleg avkjørsle kan det krevjast vederlag for. Likeeins kan det, i
samband med flytting av avkjørsle, krevjast vederlag for naudsynte utgifter til flytting,
endring eller lengning av privat veg fram til avkjørsla. Det same gjeld utgifter til
flytting, ombygging eller endring av byggverk eller anlegg som avkjørsla gjer naudsynt.
Det skal takast omsyn til verdauke som den nye avkjørsla eller vegen tilfører eigedomen.
Dette skjer ved frådrag i vederlaget eller refusjon frå eigaren dersom avkjørsla eller
vegen alt er bygd.
Endra med lover 29 mai 1981 nr. 39, 1 mars 1996 nr.
11 (i kraft 1 april 1996), 19 juni 1997 nr. 81.
§ 42. Blir avkjørsle bygd eller nytta i
strid med det som er fastsatt i eller med heimel i denne lova, kan det gis påbod om at
avkjørsla skal stengast, endrast eller flyttast på den ansvarlige sin kostnad.
Vegkontoret tar avgjerd etter første ledd for riksvegar og fylkesvegar, og kommunen
tar slik avgjerd for kommunale vegar.
Endra med lover 14 juni 1985 nr. 77, 1 mars 1996 nr.
11 (i kraft 1 april 1996).
§ 43. Avkjørsle skal byggast og haldast ved
like i samsvar med reglar som Vegdirektoratet fastsetter. Så langt det ikkje er fastsett
noko anna, skal desse reglane gjelde i staden for vilkår som tidligare måtte vere sette
for løyve til avkjørsla. I reglane kan det fastsettast at det skal gjelde særlege
frisiktliner mellom avkjørsla og den offentlige vegen. Om vegstyremakta finn det
naudsynt, kan slike frisiktliner òg gjerast gjeldande utanom byggegrensene.
Vegstyremaktene kan òg sette som vilkår for løyve til avkjørsle i det einskilde
tilfellet at eigaren eller brukaren av avkjørsla syter for å halde fri sikt etter slike
liner som er fastsette av vegstyremakta.
Eigaren eller brukaren av eigedomen er
ansvarlig for vedlikehald av avkjørsle til eigedomen. Er vedlikehaldet ikkje forsvarlig,
kan det, så langt det blir funne naudsynlig, gjerast på den ansvarlige sin kostnad.
Er avkjørsle bygd og halden ved like i samsvar
med fastsette reglar, syter vegstyremakta for at vasslaup under avkjørsla blir halde ope.
Vegkontoret tar avgjerd etter denne paragrafen for riksvegar og fylkesvegar og
kommunen tar slik avgjerd for kommunale vegar.
Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft hhv. 1
april 1996 og 1 juli 1996).
§ 44. Om ikkje anna er fastsett etter
vilkåra for oreigningsskjønn eller avtale, gjeld slike reglar om gjerdehald ved
offentlig veg:
Dersom vegstyremakta finn at det bør vere
gjerde mot offentlig veg av omsyn til vegen eller ferdsla på vegen, vert gjerdet sett opp
og halde ved like av vegstyremakta.
Så langt gjerde må reknast naudsynt for å
verne eigedomen mot husdyr, kan eigar eller brukar av grunn ved offentlig veg krevje at
vegstyremakta gir vederlag etter skjønn for utgifter til å sette opp og halde ved like
gjerde. Er eigar (brukar) og vegstyremakta usamde om det er naudsynt å ha gjerde, skal
usemja avgjerast ved skjønn.
Eigar (brukar) som treng gjerde for å verne
eigedomen mot husdyr, kan krevje at annan eigar (brukar) i staden set opp gjerde på
eigedomen sin dersom det gir ei monalig lettare eller billigare løysing. Vegstyremakta
kan òg fremje slikt krav. Den eigar (brukar) som må sette opp og halde ved like gjerde,
kan krevje vederlag etter skjønn. Skjønnet kan avgjere om vilkåra for å krevje gjerde
er til stades.
Dersom vegstyremakta finn at gjerde som ho
ikkje sjølv har sett opp, bør flyttast eller endrast i samsvar med føresegnene i § 45,
kan vegstyremakta krevje at eigar eller brukar av grunn ved vegen skal gjere dette mot
vederlag etter skjønn.
Endra med lov 5 juni 1964 nr. 1.
§ 45. Gjerde som nemnt i § 44 skal plasserast
på veggrunnen ved eigedomsgrensa, dersom ikkje vegstyremakta av omsyn til terrengtilhøva
eller av andre grunnar fastsetter ei anna plassering. Vegdirektoratet gir nærare
reglar om korleis gjerde skal innrettast, settast opp og haldast ved like.
§ 46. Føresegnene i §§ 44 og 45 gjeld
berre så langt som ikkje anna er eller blir fastsett om gjerde etter plan- og
bygningslova.
Endra med lov 14 juni 1985 nr. 77.
§ 47. Er gjerde oppsett eller innretta i strid
med det som er fastsett i eller med heimel i § 45, eller blir det ikkje halde forsvarlig
ved like, kan vegstyremakta syte for at det blir flytt, rive, endra eller sett i stand.
§ 48. Grind eller ferist må ikkje utan
løyve plasserast på offentlig veg der det ikkje før har vore slik innretning. Løyvet
kan takast attende med to års varsel. Er det på det reine at grinda eller ferista ikkje
er naudsynlig, kan det likevel krevjast at ho skal takast bort straks.
Vegdirektoratet gir reglar om korleis grinder og ferister skal vere, og om
vedlikehaldet av dei.
Lovlig grind eller ferist på
offentlig veg kan krevjast borttatt mot vederlag etter skjønn. Finn vegstyremakta det
føremålstenlig, kan ho syte for at det i staden for grind blir lagt og halde ved like
ferist eller anna liknande innretning.
Eigar av grind på offentlig veg kan etter at
han har fått løyve til det, legge ferist eller anna liknande innretning for på den
måten å oppfylle gjerdehaldsplikta si.
Det kan gis påbod om at ulovlig grind, ferist
eller liknande innretning på offentlig veg skal fjernast eller endrast innan ein fastsett
frist. Blir fristen ikkje halden, kan arbeidet gjerast på den ansvarlige sin kostnad.
Vedtak om løyve, påbod m.m. etter denne
paragrafen gjer vegkontoret for riksveg og fylkesveg, og kommunen for kommunal veg.
Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft 1 april
1996).
Kap. VI. Eigedomsinngrep m.m.
§ 49.Eigedomsinngrep etter denne lova er det når eigedomsretten til fast eigedom
eller bygning eller anna som har fast tilknytnad til slik eigedom, blir tatt med tvang,
eller når bruksrett, servitutt eller annen rett til, i eller over eigedom som nemnt blir
tatt, endra, overført eller avløyst med tvang.
§ 50.Mot vederlag etter skjønn til den det
råkar, kan eigedomsinngrep settast i verk etter vedtak av vegstyremakta så langt ho finn
at det trengs til bygging, utbetring, vedlikehald og drift av riksveg, fylkesveg eller
kommunal veg. Slikt eigedomsinngrep kan òg gjelde grunn og rettar til bate for tredjemann
så langt det trengs for vegen eller ferdsla på vegen eller for å skaffe tredjemann
tilgjenge til offentlig veg.
Til bate for ein som lyt tola eigedomsinngrep etter
første leden, kan vegstyremakta gjere vedtak om at det skal gjerast eigedomsinngrep hjå
ein annan eigar eller rettshavar, så framt skaden og ulempene då alt i alt vert monaleg
mindre.
I vedtak om eigedomsinngrep kan vegstyremakta heilt
eller delvis overlate til skjønnet å ta avgjerd om kva inngrepet skal gå ut på eller
kva omfang det skal ha. Skjønnet kan då òg gjere vedtak etter andre leden i paragrafen
her. Skjønnet kan fastsette at det ved eigedomsinngrep etter denne paragrafen skal ytast
grunn som vederlag for grunn og rettar som blir avstått.
Kongen kan gi føresegner om saksførehavinga etter paragrafen her.
Endra med lov 29 mai 1981 nr. 39.
§ 51.Så langt vegbrot, fare for vegbrot eller
liknande omstende gjer det naudsynlig, kan eigedomsinngrep settast i verk straks, før
vederlag er fastsett, og utan at reglane i skjønnslova § 55 skal gjelde. Skjønn må i
dette tilfelle krevjast snarast råd er, og seinast innan tre månader etter at inngrepet
vart sett i verk.
Vedtak om inngrep etter denne paragrafen gjer
vegkontoret for riksveg og fylkesveg, og kommunen for kommunal veg.
Endra med lov 1 mars 1996 nr. 11 (i kraft 1 april
1996).
§ 52.Når eigedomsrett eller annen rett er vunnen
etter §§ 50 eller 51 eller etter avtale, skal det utferdast eit dokument som klårt
seier kva rett det er, kor langt han går og kven som skal ha retten. Rett som knyter seg
til riksveg, fylkesveg eller kommunal veg, skal i same rekkefylgd ligge hos staten,
vedkomande fylkeskommune eller vedkomande kommune. |